Claudine Salmon

Claudine Salmon

fnyzba@rurff.serf.ssehe@nomlas

Honoraire / Histoire / IndonésieInstitution de rattachement principal : Centre Asie du Sud-Est

Discipline(s) : Histoire

Terrain(s) : Indonésie

FORMATION & PARCOURS PROFESSIONNEL

Formation
  • 1962  - Diplôme de l’école des Langues Orientales Vivantes (chinois)
  • 1963 - Licence en droit
  • 1964 - Licence ès Lettres
  • 1969 - Diplôme de l’École des Hautes Études en Sciences Sociales (6e section)
  • 1970 - Doctorat ès lettres
Parcours professionnel
  • 1969 - attachée de recherche, E 4, Section Civilisations orientales, CEDRASEMI
  • 1970 - chargée de recherche, E 4, Section Civilisations orientales, CEDRASEMI
  • 1979 - maître de recherche, E 3, Section 38, CEDRASEMI
  • 1980-1988 - Section 38/44 ERA 855/UA 1074
  • 1989 - Dr 1 Section 44 UA 1074
  • 1992-1998 - Section 33 responsable URA 1074
  • 1999-2002 - Section 33 UMR 8093
  • Depuis 2002 - Dr 1 émérite UMR 8170

Domaines de recherche

  • Étude d’un monde sinisé ou de la Chine à l’Asie du Sud-Est dans le temps long
  • Vue à travers les phénomènes d’acculturation consciente et inconsciente au niveau global mais aussi particulier – par des études de prosopographie
  • L’accent est mis sur :
    • l’importance des traductions dans l’histoire des tranferts culturels
    • le maintien d’une certaine culture dite chinoise - place du chinois par rapport aux langues des pays d’accueil
    • le développement d’une culture hybride et d’une littérature propre en ce qui concerne l’Insulinde
    • la reconstruction d’une histoire parfois mythique – ancrage dans la société d’accueil par divinisation de héros locaux
    • la mise en place de modèles économiques et constitution de réseaux qui reproduisent mutatis mutandis ceux du pays d’origine – commerce du riz à longue distance, développement de cultures de rapport, notamment celle de la canne à sucre…

Recherches en cours

  • Liens culturels entre le Fujian et les Chinois d’Insulinde
  • Introduction de la médecine et de la pharmacie chinoise en Indonésie, essai d’histoire
  • De la collecte à la production des nids d’hirondelles en Indonésie
  • Regards sur les emprunts malais en chinois
  • Pour une histoire de la pharmacopée sino-indonésienne

Bibliographie sélective

  • Sous presse - “Chinese Epigraphic Studies in Southeast Asia – An Overview”, à paraître dans les actes d’un colloque sur l’épigraphie en Asie du Sud organisé par Daniel Perret. PEFEO.
  • 2013 - “Srivijaya, China and Chinese Merchants (10th-12th Centuries)”, Actes du colloque qui s’est tenu à Ningpo en nov. 2011.
  • 2012 - Trois biographies [“Siem Piet Nio”, “Thung Sin Nio”, & “Tio Ie Soei”] in Leo Suryadinata et al. (ed.), Southeast Asian Personalities of Chinese Descent: A Biographical Dictionary, Singapore, Chinese Heritage Centre, Nanyang Technological University, ISEAS, vol. II, pp. 977-979, 1176-1178, 1118-1182.
  • 2011 - « Regards sur les réfugiés Song en Asie du Sud-Est au début des Yuan », in Denise Aigle, Isabelle Charleux, Vincent Gossaert (éd.), Miscellanea Asiatica, Mélanges en l’honneur de Françoise Aubin, Sankt Augustin : Monumenta Serica, p. 657-680
  • 2011 - « 试探元初流寓东南亚的宋代遗民 », Guangzhou : 海洋史研究/Studies of Maritime History, Vol. 2 [Translation by Luo Yiying 罗燚英 of « A view of the Song Refugees in South East Asia at the Beginning of the Yuan Dynasty », Yazhou wenhua/Asian Culture, n° 33, 2009]
  • 2011 - « Recent Research from France on the Chinese outside China (2006-2011) », CHC Bulletin/华裔馆通讯, Singapour, n° 16-17, mai et novembre 2011, p. 21-32
  • 2010 - Sastra Indonesia Awal. Kontribusi orang Tionghoa, Jakarta : KPG (Kepustakaan Populer Gramedia), 562 p.
  • 2010 - « Srivijaya, China dan Peniaga-Peniaga Cina (Abad ke-10 – Abad ke-12 M) : Beberapa Pendapat Mengenai Masyarakat kemaharajaan Sumatra » et « Mengikuti Jejak Diaspora Komuniti Baba di Negri-Negri Selat : Li Qinghui dan Karyanya ‘Kisah Ringkas Sebuah Pengambaran ke Timur’ (1889) », in Daniel Perret et al. (éd.), Selat Melaka di Persimpangan Asia. Artikel Pilihan daripada majalah Archipel, Kuala Lumpur : EFEO ; Jabatan Muzium Malaysia, p. 53-78 et 273-330
  • 2010 - « Wang Annan riji : A Hokkien Literatus Visits Saigon (1890) », Chinese Southern Diaspora Studies, [en ligne], vol. 4, p. 74-88, disponible sur : http://csds.anu.edu.au [Adaptation de l’article écrit en collaboration avec Ta Trong Hiêp, « De Batavia à Saïgon – Notes de voyage d’un marchand chinois de Batavia (1890) », paru dans Archipel, n° 47, 1994]
  • 2010 - « 东爪哇韩氏家族 : 企业精神与政治舞台 (18-19 世纪) », Overseas Chinese History Studies/华侨华人历史研究, n° 1, p. 54-70 [Traduction de « The Han Family of East Java. Entrepreneurship and Politics » paru dans Archipel, n° 41, 1991]
  • 2010 - « Opacity of the Trade between Canton and Huế – Or a Mysterious Bell Affair (1693) », Yazhou wenhua/Asian Culture, n° 34, p. 42-58 [Traduction de « Opacité du commerce entre Canton et Huê : Une mystérieuse affaire de cloche (1693) », BEFEO, n° 92, 2005]
  • 2009 - « Monnaies chinoises », in Daniel Perret (éd.), Histoire de Barus, Sumatra. III : Regards sur une place marchande de l’océan Indien (XIIe – milieu du XVIIe s.), Paris : EFEO ; Association Archipel, Cahier d’Archipel 38, p. 435-441
  • 2009 - « The Massacre of 1740 as Reflected in a Contemporary Chinese Narrative », Archipel, n° 77, p. 149-154
  • 2009 - « Malay (and Javanese) Loan-words in Chinese as a Mirror of Cultural Exchanges », Archipel, n° 78, p. 181-208
  • 2009 - « A view of the Song Refugees in South East Asia at the Beginning of the Yuan Dynasty », Yazhou wenhua/Asian Culture, n° 33, p. 1-18
  • 2009 - « The Chinese Community of Surabaya, from its Origin to the 1930s Crisis », Chinese Southern Diaspora Studies [en ligne], n° 3, p. 22-60, disponible sur : http://csds.anu.edu.au [Traduction légèrement abrégée de « La communauté chinoise de Surabaya. Essai d’histoire, des origines à la crise de 1930 », Archipel, n° 53, 1997, p. 121-206]
  • 2008 - « Cong Zhu Yigui qiyi de zhenya shiyi (1721) laikan zhangpuren zhi wangluo 从朱一贵起事的 镇压事宜(1721)来看漳浦人之网络 [La connexion de Zhangpu vue à travers la répression de Zhu Yigui (1721)] », in Paloa Calanca et Fabienne Jagou (éd.), Bianjiang yu jiangli, Beijing : Zhonghua shuju, Faguo hanxue 12, p. 237-254
  • 2007 - « Transnational Networks as Reflected in the Epigraphy : The Case of Chinese Buddhist Bells in Southeast Asia », in Tan Chee-Beng, Colin Storey et Julia Zimmermann (éd.), Chinese Overseas : Research and Documentation, Hong Kong : The Chinese University Press, p. 23-83
  • 2007 - (avec Myra Sydharta) « Traditional Chinese Medicine and Pharmacy in Indonesia. Some Sidelights », Archipel, n° 74, p. 165-204
  • 2007 - « Culturel Links between Insulindian Chinese and Fujian as Reflected in Two Late 17th-century Epigraphs », Archipel, n° 73, p. 167-194
  • 2005 - Zheng He - Images & Perceptions / Bilder & Wahrnehmungen, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag (C. Salmon & Roderich Ptak éd.), 176 p.
  • 2004 - The Chinese Council of Batavia Archives Series. Bacheng huaren gongguan (Baguo gongtang) dangan congshu Gong An (Minutes of the Board Meetings of the Chinese Council), vol. 2, edited by Yuan Bingling & C. Salmon, Xiamen, Xiamen daxue chubanshe, 438 p. (en chinois)
  • 2001 - Hainan – entre la Chine et l’Asie du Sud-Est / von China nach Südostasien, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag (Roderich Ptak & C. Salmon, éd., avec le concours de Shing Müller), 316 p.
  • 1998 - Epigraphie en chinois du Viêt Nam , vol. 1. De la période de l’occupation chinoise à la dynastie des Ly,Vǎn khắc Hán Nôm Việt Nam. Tâp 1. Từ Bắc thuôc đến thời Lý, Paris, Hà Nội, Ecole française d’Extrême-Orient, Institut Han Nôm, LXXII, 330 p. (en collaboration avec Phan Van Cac et al.).
  • 1997 - Chinese Epigraphic Materials in Indonesia II(1-2), Java, Singapore, The South Seas Society (en col. avec W. Franke, prof. honoraire à l’Université de Hamburg & A. Siu, historien de Hong Kong),. 2 vol., L + 870 p.
  • 1996 - Récits de voyage des Asiatiques : genres, mentalités, conception de l’espace, (Actes du colloque EFEO – EHESS, 5-7 décembre 1994), éd. C. Salmon, Paris Publications de l’EFEO, Etudes thématiques 5, XXX, 438 p.
  • 1994 - Un émissaire vietnamien à Batavia. Một sứ giả Viêt Nam thăm Batavia. Phan Huy Chú, Hải trình chí lược , Récit sommaire d’un voyage en mer (1833), texte traduit, annoté et présenté par Phan Huy Lê, C. Salmon et Tạ Trọng Hiệp (bilingue français-viêtnamien et original sino-viêtnamien), Cahier d’Archipel 25, 228 p.
  • 1992 - Le moment sino-malais de la littérature indonésienne, Textes réunis et édités par C. Salmon, Paris, Cahier d’Archipel 19, VI + 184 p.
  • 1988 - Literary Migrations – Traditional Chinese Fiction in Asia (17th-20th Centuries), edited by C. Salmon, Beijing, International Culture Publishing Corporation (1987, en fait 1988), 661 p. (traduction chinoise, Beijing, 1989).
  • 1981 - Literature in Malay by the Chinese of Indonesia, a Provisional Annotated Bibliography, Paris, Éditions de la Maison des Sciences de l’Homme, études insulindiennes-archipel 3, 588 p.

Tous les contenus associés